پیش بینی آینده زناشویی با ریاضیات

پیش بینی آینده برای بشر همیشه وسوسه یی جذاب و مهیج بوده است. آیا داده ها و روش های علمی می توانند آینده ازدواج و سرانجام زناشویی را مشخص کنند؟ پاسخ جیمز مورای ریاضیدان اسکاتلندی به این پرسش کاملاً مثبت است.پژوهش های جیمز مورای در زمینه کاربرد ریاضیات در زیست شناسی است. وی کتابی دو جلدی با عنوان «زیست شناسی ریاضی» منتشر ساخت که سبب شهرت وی در خارج از مجامع ریاضیدانان شد.یکی از فعالیت های تخصصی مورای پیرامون به کارگیری مدل های ریاضی و نمودارهای علمی در رشته های پزشکی، روانشناسی، اقتصاد و زیست شناسی است. اما آنچه مورای را برای مردم عادی و بیگانه با ریاضیات و مباحث پیچیده علمی جذاب می سازد، تحقیقات وی درباره موفقیت یا عدم موفقیت در پیوند های زناشویی است. مورای با همکاری دوستان پژوهشگر خود کتابی با نام «ریاضیات ازدواج» در سال 2005 منتشر ساخت.

کتاب «ریاضیات ازدواج» به طلاق و ناکامی در پیوندهای زناشویی بر مبنای محاسبات ریاضی و به کارگیری نمودارها می پردازد. مسلماً می توان حدس زد تعیین ثبات پیوندهای زناشویی یا تبیین درصد جدایی کاری بسیار دشوار است. در این کتاب از طریق تئوری های علمی، ریاضیات در خدمت تحلیل رابطه زناشویی و پیش بینی آینده آن قرار می گیرد.

عنوان فرعی کتاب «دینامیسم مدل های غیرخطی» است. بی شک از خود می پرسیم این مدل ها چه نسبتی با مساله ازدواج دارند؟ پاسخ مورای و همکارانش در این زمینه به غایت علمی یا دقیق تر ریاضیاتی است. در این کتاب ازدواج به مثابه مدلی در نظر گرفته می شود که با پارامترها و متغیرهای متفاوت مشخص شده و به کمک محاسبات دیفرانسیل، حرکت و توسعه غیرخطی آن نشان داده می شود.

مورای و همکارانش در یک پژوهش میدانی 700 زوج امریکایی را به مدت 10 سال با روش های علمی زیر نظر داشتند. در آغاز این آزمایش، زوج ها تنها گفت وگوهایی 15 دقیقه یی با یکدیگر داشتند و بر مبنای این گفت وگوها محاسباتی ریاضی صورت گرفت و سپس برای هر زوج ارزیابی مشخصی از درجه ثبات یا عدم ثبات زناشویی ارائه شد.

مورای با طنز می گوید؛ به طور معمول زوج های جوان مایل نیستند از آینده و سرانجام وصلت خود چیزی بدانند. در این موارد رویاپروری و امید مولفه های مهمی به حساب می آیند.

در این پژوهش، 700 زوج شرکت کننده نیز از نتایج محاسبه شده از سوی پژوهشگران و سرانجام زناشویی خود بی اطلاع بودند. ارزیابی های علمی مورای و همکارانش تنها برای استفاده مشاوران و روانشناسان مسائل زناشویی در نظر گرفته شده بود. اما نتایج ارزیابی ها تکان دهنده است. نیمی از این زوج ها در خلال 10 سال از یکدیگر جدا شدند. در مجموع 94 درصد ارزیابی های ریاضی منطبق بر واقعیت بود. حتی در مورد پیش بینی آمار طلاق ها، مدل های ریاضی موفقیتی صددرصد را نشان می دهند. مورای اضافه می کند؛ تنها در موارد اندکی، پیش بینی ها دقیق نبودند. گرچه محاسبات ما به مشکلات عدیده برخی از زوج ها اشاره داشت، اما درصد پایداری زناشویی بیشتر از جدایی بود، که البته واقعیت خلاف آن را به ما نشان داد.موضوعات گفت وگو میان زوج ها مسائلی همچون پول، امور جنسی و تربیت کودکان یا حتی دکوراسیون خانه را می توانست دربر گیرد. اطلاعات به دست آمده مبنای پیش بینی پژوهشگران بود.

از هر گفت وگو فیلمی گرفته می شد و حرکات دست و صورت افراد به دقت مورد ارزیابی قرار می گرفت. در خلال گفت وگو ضربان قلب زوج ها نیز اندازه گیری می شد و در اتاقی دیگر شش روانشناس به طور جداگانه هر واکنشی مانند خشم، تفاهم و غیره را ارزشگذاری می کردند.

مورای با ارائه جدولی از امتیازهای مثبت و منفی سعی بر تبیین ریاضی مشاهدات خود و همکارانش داشت. مورای به کار ایی دقیق ریاضیات در ارزیابی گفت وگوهای میان زوج ها اشاره کرده و می گوید؛ ریاضیات همیشه راست می گوید و حق با ریاضیات است.

مورای در مورد به کارگیری این روش برای زناشویی خود گفت؛ 50 سال از ازدواج من می گذرد و بسیار خوشبختم. نیازی به تایید علمی برای زناشویی من وجود ندارد.